Cách đọc báo cáo tài chính cho người mới bắt đầu 

1. Báo cáo tài chính là gì?

Báo cáo tài chính là bộ tài liệu mà doanh nghiệp công bố định kỳ, thường theo quý hoặc năm, phản ánh toàn bộ “bức tranh tài chính” của họ.

Một bộ BCTC gồm 4 phần chính:

  1. Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet)

  2. Báo cáo kết quả kinh doanh (Income Statement)

  3. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Cash Flow Statement)

  4. Thuyết minh báo cáo tài chính (Notes)

Nhà đầu tư chỉ cần tập trung vào ba phần đầu tiên để có thể hình dung rõ doanh nghiệp đang khỏe hay yếu.

2. Bảng cân đối kế toán – Doanh nghiệp đang sở hữu gì và nợ bao nhiêu?

Bảng cân đối kế toán cho thấy toàn bộ tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu tại một thời điểm nhất định.
Công thức cơ bản:
➡️ Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu

  • Tài sản ngắn hạn: Bao gồm tiền mặt, hàng tồn kho, các khoản phải thu – phản ánh khả năng xoay vòng vốn nhanh.

  • Nợ phải trả: Nếu nợ ngắn hạn quá cao so với tài sản ngắn hạn, công ty có thể gặp áp lực thanh toán.

  • Vốn chủ sở hữu: Phần giá trị thực sự thuộc về cổ đông, thể hiện tiềm lực tài chính bền vững.

Cách đọc nhanh:

  • So sánh nợ vay/tổng tài sản hoặc nợ vay/vốn chủ sở hữu để xem công ty có “gánh nặng nợ” không.

  • Kiểm tra tài sản ngắn hạn/nợ ngắn hạn (hệ số thanh toán hiện hành). Nếu > 1 → công ty đủ sức trả nợ ngắn hạn.

 

3. Báo cáo kết quả kinh doanh – Công ty có lời hay lỗ?

Đây là phần nhiều nhà đầu tư quan tâm nhất, cho thấy doanh thu, chi phí và lợi nhuận trong kỳ.

Các chỉ tiêu quan trọng:

  • Doanh thu thuần: Tổng doanh số sau khi trừ giảm giá, chiết khấu. → Doanh thu tăng đều là tín hiệu tích cực.

  • Lợi nhuận gộp: Doanh thu – Giá vốn hàng bán → thể hiện hiệu quả hoạt động kinh doanh chính.

  • Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh: Sau khi trừ chi phí bán hàng và quản lý.

  • Lợi nhuận sau thuế (LNST): Con số quan trọng nhất, quyết định cổ tức và giá trị cổ phiếu.

Cách đọc nhanh:

  • So sánh LNST kỳ này với cùng kỳ → xem công ty đang tăng trưởng hay suy giảm.

  • Tính biên lợi nhuận gộp = Lợi nhuận gộp / Doanh thu. Biên càng cao → công ty có lợi thế cạnh tranh.

4. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ – Tiền thật có vào túi không?

Nhiều doanh nghiệp báo lãi lớn nhưng… không có tiền thật, vì lợi nhuận kế toán có thể “ảo”.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giúp nhà đầu tư thấy rõ dòng tiền thực sự đi đâu – về đâu.

Có 3 loại dòng tiền:

  1. Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh (CFO): Quan trọng nhất. CFO dương bền vững → công ty hoạt động khỏe.

  2. Dòng tiền từ đầu tư (CFI): Thường âm khi công ty đầu tư, mua sắm tài sản, mở rộng quy mô.

  3. Dòng tiền từ tài chính (CFF): Liên quan đến vay nợ, phát hành cổ phiếu, trả cổ tức.

Cách đọc nhanh:
➡️ Ưu tiên công ty có CFO dương, vì lợi nhuận có thể bị “điều chỉnh”, nhưng dòng tiền mặt thì không biết nói dối.

5. Một số chỉ số tài chính cơ bản F0 nên nhớ

  • EPS (Earnings Per Share): Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu → càng cao càng tốt.

  • P/E (Price/Earnings): Giá cổ phiếu chia EPS → phản ánh mức định giá đắt hay rẻ.

  • ROE (Return on Equity): Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu → cho biết khả năng sinh lời của vốn cổ đông.

  • Nợ/Vốn chủ sở hữu: Cho thấy mức độ “đòn bẩy” và gánh nặng nợ của doanh nghiệp.

👉 Chỉ cần nắm 3–4 chỉ số cơ bản này, nhà đầu tư F0 đã đủ cơ sở so sánh và chọn lọc doanh nghiệp tốt.

6. Mẹo đọc báo cáo nhanh cho người mới

  1. Lướt qua bảng cân đối kế toán → xem doanh nghiệp nợ nhiều hay ít.

  2. Kiểm tra báo cáo kết quả kinh doanh → doanh thu và lợi nhuận sau thuế tăng hay giảm.

  3. Nhìn nhanh báo cáo lưu chuyển tiền tệ → CFO dương hay âm.

  4. Xem thêm các chỉ số: EPS, P/E, ROE để so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành.

Chỉ cần 5 phút tập trung, bạn đã có thể xác định được doanh nghiệp đang khỏe hay yếu, lợi nhuận có thật hay chỉ là “con số trên giấy”.

Kết bài

Đầu tư chứng khoán không chỉ là “đánh cược theo tin tức”, mà là quá trình hiểu doanh nghiệp từ bên trong. Khi bạn biết cách đọc báo cáo tài chính, bạn sẽ có lợi thế hơn 90% nhà đầu tư chỉ nhìn vào bảng giá.

Thăng Long Bắc Giang – với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán và tư vấn tài chính doanh nghiệp – luôn đồng hành cùng bạn trên hành trình hiểu đúng, đầu tư đúng.

Nếu bạn cần đào tạo đọc báo cáo tài chính, soát xét số liệu hoặc phân tích sức khỏe doanh nghiệp, hãy liên hệ với Thăng Long Bắc Giang để được hỗ trợ chuyên sâu – vì đầu tư thông minh bắt đầu từ việc hiểu rõ con số.

Liên hệ với chúng tôi

Hotline Email Hotline Messenger